Solunum ve sindirim sistemimizin başlangıcında vücuda girişi esnasında mikroplarla savaşmak için yeralan Waldeyer halkası isimli lenfoid doku topluluğu vardır. Burnumuzun gerisinde, burun ile boğaz arasına yerleşmiş olanları Geniz eti (Adenoid); ağzımızı açtığımız zaman boğazımızda her iki yanda, dilimizin arkasında ve üstünde yerleşmiş olanlar ise bademcik (Tonsil) olarak isimlendirilirler.

(Kriptik Tonsillit)

Geniz eti ve bademcik hastalıkları genellikle çocukluk çağı hastalıklarıdır. Bademcikler ve geniz eti hayatın ilk yılında küçüktürler. Zamanla enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler. Geniz eti her çocukta bulunur ancak ergenlikle birlikte küçülmeye başlar. Bademcikler ise 4-10 yaş arasında daha aktiftirler. Ancak erişkin yaşta da bademciklerle ilgili sorunlar olabilir.

(Adenoid Vejetasyon) Geniz etine bağlı ne gibi şikayetler olabilir?

Unutulmamalıdır ki bütün çocuklarda genizeti vardır. Ancak normalden büyük olması yada sık genizeti iltihaplanmasının olması aşağıdaki belirtilere neden olur.

• Uzun süreli burun tıkanıklığı, burun akıntısı

• Sürekli ağızdan nefes alma

• Ağız açık uyuma

• Genizden konuşma

• Horlama

• Uykuda nefesini tutma (uyku apnesi)

• Gündüz uyuklama

• Sık tekrarlayan sinüzit ve üst solunum yolu enfeksiyonu atakları

• Göz altında morluklar, yüz yapısının ve üst dudak yapısının uzun olması

• Sık tekrarlayan kulak ağrıları, orta kulak enfeksiyonu atakları ve duyma azlığı

Eğer çocuğunuzda bu şikayetler varsa mutlaka bir KBB hekimi tarafından geniz eti açısından değerlendirilmesi gerekir.

Geniz eti ameliyatı ne zaman yapılmalı?

Genizetine bağlı şikayetler öncelikle ilaç tedavisiyle düzeltilmeye çalışılır. Bazı durumlarda hasta takip altına alınır. Ancak aşağıdaki şikayetler düzelmiyorsa doktorunuz ameliyata karar verir.

• Geniz eti büyümesi yada sık iltihaplanmasına bağlı sık tekrarlayan yada kronikleşmiş kulak enfeksiyonları olması

• Tekrarlayan geniz eti iltihabı, sık tekrarlayan veya kronikleşmiş sinüzit

• Geniz eti büyüklüğüne bağlı sürekli ağız açık uyuma ve horlama

• Uyku apnesinin varlığı

Doktorunuz ameliyata karar verdiyse vakit kaybetmeye ve beklemeye gerek yoktur. Halk arasında ‘yaşı biraz büyüsün o zaman ameliyat olur’ gibi yanlış bir düşünce vardır. Oysa bu ameliyat zaten genizetinin çocuğa küçük yaşta verdiği zararlar nedeniyle yapılmaktadır. Doktorunuz önerdiği taktirde vakit kaybetmeden ameliyat yapılmalıdır.

Bademcik iltihabı nedir?

Bademcik iltihabı bademciklerin virüs veya bakterilerle enfekte olmasıdır. Bademcik iltihabı çoğunlukla virüslerle olur. Bol su ve sıvı gıda alımı, ateş düşürücüler ve istirahat yeterli olmaktadır. Bakterilere bağlı olanı ise en çok beta olarak bilinen mikrop nedeniyle olmaktadır. Doktorunuz tedavi öncesinde boğaz kültürü isteyebilir. Genellikle beta ya da diğer bakterilere bağlı bademcik iltihabında antibiotik tedavisi yeterli olmaktadır. Ancak bilinmesi gereken bir nokta, antibiotik tedavisinin bademcik iltihabına bağlı enfeksiyon döneminde yada uzun dönemde gelişebilecek komplikasyonları engellemek amacıyla verildiğidir. Bu nedenle iyi hissetmeye başlayınca tedaviyi yarıda kesmemek gerekir. Doktorunuzun önerdiği sürece ilaç kullanımınıza devam ediniz.

Bademciklere bağlı ne gibi şikayetler olabilir?

Bademcik iltihabı aşağıdaki belirtilere neden olur.

• Boğaz ağrısı

• Yutma güçlüğü

• Yüksek ateş

• Halsizlik

• Ağız kokusu

• Bademcikler kızarık ve şişmiş olarak görülür. Bazen üzerleri beyaz beyaz olmuş olarak görülür.

Bademciklerin aşırı derecede büyümesi ve bazen birbirine değmesi ( öpüşen bademcik= kissing tonsil) aşağıdaki belirtilere neden olur.

Her gece ağız açık uyuma ve horlamaUykuda nefesini tutmaGündüz uyuklamaSürekli yemek yemede zorlukSes tonunda ve konuşmada boğukluk ve bozukluk

Eğer çocuğunuzda bu şikayetler varsa mutlaka bir KBB hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Bademcik ameliyatı ne zaman yapılmalıdır?

Halk arasındaki inanışın aksine bademcik ameliyatı bağışıklık sistemini etkilemez. Zira hekim tarafından ameliyat edilmesine karar verilen bademcikler normal görevini kaybetmiş, kişiye ve vücuda zarar vermeye başlamış olan bademciktir. Elbette her ameliyatın riskleri vardır. Bu nedenle gereksiz yere ameliyat yapılmamalıdır. Aşağıda belirtilen durumlarda cerrahiye karar verilir.

• Uyku apnesinin varlığı

• Nefes almayı yada yemek yemeyi engelleyecek kadar büyük bademcikler

• Kötü huylu tümör şüphesinde

• Bademciklerden kanama olması

• Sürekli olan kötü ağız kokusu

• Bademcik etrafında apseleşme

• Bir yılda 4-5 kezden fazla ateşli bademcik iltihabı olması

• Bademcik iltihabına bağlı olarak çocuk okulundan 15 günden fazla geri kalıyorsa

Görüldüğü gibi ailenin doktora vereceği bilgiler çok önemlidir. Bademcik ameliyatına karar verilirken bu nedenle aile ve doktorun birlikte karar vermesi gerekmektedir.

Geniz eti ve bademcik ameliyatı nasıl yapılır?

Geniz eti ve bademcik ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu nedenle ameliyat öncesi anestezi uzmanı tarafından hasta fizik muayene ve çeşitli tetkiklerle değerlendirilir ve genel anestezi ve riskleri hakkında aile yada hasta bilgilendirilir.

Geniz eti ve bademcikler ağız içinden alınır. Ciltte bir kesiye gerek yoktur.

Ameliyat sonrasında doktorunuz nasıl beslenilmesi gerektiği hakkında size bilgi verecektir.

Bademcik ameliyatları sonrasında bademciklerin olması gereken yerde beyaz renkli zarlar oluşur. Bunlar normal iyileşmeyi gösterir.

Ameliyat sonrasında doktorunuz hastanın durumuna göre ya aynı gün içerisinde yada ertesi gün hastayı, kontrollerini yaptıktan sonra taburcu eder. Bazı durumlarda daha uzun süre takip etmek isteyebilir.

Taburculuk sonrası ağızdan sürekli kan gelmesi, genel durumda bozukluk, yüksek ateş olması durumunda doktorunuza acilen başvurunuz.